Tuesday, 27 August 2013

Bulasici Fikirler

Bir sure once Fast Company'deki bir yazi icerisinde cok begendigim bir cumle ile karsilastim:

"With so much time focused on the messenger, we miss out on the value of the message itself as a vehicle for driving virality".

Kabul edelim ki (burada sucu Malcolm Gladwell'e atmak istiyorum), sosyal trendlerin ortaya cikmasinda ve yayilmasinda bir grup ozel, farkli insanin oldukca onemli bir rol oynadigi uzerine kurulu oldukca fazla (ve populer) model var; bu modeller dunyasinda bu kisileri bulduktan sonra tek yapmak gereken sadece urunu/fikiri benimsemeleri ve yaymalarini saglamak. Ama giriste alinti yaptigim cumlenin belirttigi gibi mesaji tasiyan kisiye/yapiya yogunlasmak mesajin kendisinin onemi gozardi etmeye yol acabiliyor.


Yaziya geri donersek "Acaba bu cumleyi kim soylemis?" diye inceledim de Wharton'da Pazarlama bolumunden yardimci docent olarak gorev olan Jonah Berger ile karsilastim (kendisine bir nevi pazarlama dunyasinin yeni altin(!) cocuk adaylarindan birisi olarak degerlendirebiliriz dersem cok abartmis olmayacagimi dusunuyorum) ve kendisinin "Contagious" adli kitabini hemen Kindle'ima yukledim.


Kitabin detaylarina cok fazla girmek istemiyorum (keyifli bir okuma oldugunu rahatlikla soyleyebilirim), kitap temel olarak Berger'in sosyal iletim, bulasicilik konusunda olusturdugu 6 temel prensip uzerine kurulmus durumda. Bu prensiblerin cogu aslinda fikir sahibi oldugumuz, bildigimiz kavramlar ancak kitap icerisinde bunlarin cesitli arastirma sonuclari ve etkileyici hikayelerle desteklenmesi, ve bunlardan bir temel cerceve olusturulmasi kitabi onemli bir okuma yapiyor.

Berger'in modelinin dayandigi 6 temel yapiya hizli bir sekilde bakarsak:
  • Sosyal Deger (Social Currency): Bizi disariya dogru daha iyi/degerli gosteren fikirleri/urunleri paylasmaya meyilliyiz
  • Tetikleyiciler (Triggers): Icinde bulundugumuz cevredeki cesitli kavram ve nesnelerin tetikledigi (kurulan iliskiler sonucu akila gelen) fikirler/urunler daha sik paylasilirlar
  • Duygu (Emotion): Onem ve ozen gosterdigimiz, umursadigimiz fikirleri/urunleri paylasmayi tercih ederiz
  • Aciklik (Public): Gundelik hayatta gordugumuz/karsilastigimiz fikirleri/urunleri paylasma olasiligimiz yuksektir
  • Pratik Deger (Practical Value): Karsi taraf icin bir deger iceren, hayatlarini kolaylastiran, potansiyel bir problemlerini cozen fikirleri/urunleri paylasmaya egilim gosteririz
  • Hikayeler (Stories): Fikir/urun ile duzgun bir iliskisi olan hikaye, etkili bir truva atidir

Bu arada yanlis anlasilma olmamasi acisindan belirtmek gerekirse' bu alti madde hep birlikte olmak zorunda olan bir yapiyi anlatmiyor, urunun/fikirin yapisina gore bazen sadece bir maddenin ortada olmasi bile urunun/fikrin sosyal bir salgin sekilde yayilmasi icin yeterli olabiliyor.

Fikirlerin/urunlerin nasil yayildigini merak ediyorsaniz yada bu sekilde davranmasini istediginiz bir fikriniz/urununuz varsa "Contagious" gozden kacirmamaniz gereken bazi noktalari size gosteren/hatirlatan bir kitap olacaktir, bir sans vermeyi unutmayin.